Sơ lược cấu trúc cơ bản của đàn Upright Piano

Đàn Piano được mệnh danh là vua của các loại nhạc cụ. Để tạo ra một cây đàn piano với âm thanh tuyệt vời, các nghệ nhân làm đàn đã phải hoàn thành chính xác hơn 5 trăm công đoạn khác nhau cho 8 nghìn chi tiết.

Mỗi hàng đàn lại có những bí quyết làm đàn riêng và cấu tạo của đàn cũng vô cùng phức tạp. Bạn có thể dễ dàng tìm thấy đàn Upright Piano của các thương hiệu khác nhau như:  Steinway & Sons, đàn piano Boston, đàn piano Essex, đàn piano Kawai, đàn piano Samick, đàn piano Yamaha, đàn piano Ritmuller.. nhưng điều quan trọng mà bạn cần nắm được chính là cấu trúc, cấu tạo đàn.

Bởi khi bạn chọn mua một cây đàn Piano ngoài việc xem kiểu dáng bên ngoài và âm thanh của nó thì tìm hiểu về cấu trúc của một cây đàn Piano Upright cũng là cách kiểm tra chất lượng đàn mà bạn có thể làm trong khả năng của mình.

Cấu tạo Cây đàn Piano Upright hiện đại gồm có 6 bộ phận chính, đây cung là 6 bộ phận quan trọng nhất của cây đàn piano Upright nên khi chọn mua đàn người mua cần phải quan sát và tìm hiểu kỹ các bộ phận này để chọn mua được cây đàn Piano tốt nhất:
- Khung đàn
- Bảng cộng hưởng
- Dây đàn
- Bộ cơ
- Bộ pedal
- Hộp đàn


Sau đây sẽ là chi tiết từng bộ phận:

• Khung đàn (Frame)

Thường được làm bằng gang, ở rìa sau gắn thanh chốt dây để cài chặt một đầu dây đàn. Ở rìa trước là tấm khóa lên dây, gồm nhiều chốt pin lên dây. Đầu dây đàn còn lại được quấn quanh chốt lên dây. Độ căng của dây (cao độ của nốt) được cân chỉnh bằng cách vặn các chốt lên dây này.                                                                                 

• Bảng cộng hưởng (Soundboard)

Làm bằng gỗ vân sam mỏng và cứng, đặt ở phía sau dây đàn lớp dây đàn, có tác dụng tăng âm bằng rung động cộng hưởng.

• Dây đàn (String)

Được làm từ dây thép, có độ dài và độ dày tăng dần lên theo cao độ giảm dần. 2 hoặc 3 dây đàn có độ cao như nhau được sử dụng cho mỗi nốt âm cao. Những nốt có âm thấp hơn chỉ dùng một dây độc lập, có kích thước lớn và được làm nặng hơn bằng cách cuộn những sợi dây đồng mỏng xung quanh dây.

•  Bộ cơ (Action)

Bao gồm tất cả các bộ phận khiến đầu búa chuyển động, chạm tới dây đàn. Bộ phận có thể nhìn thấy rõ nhất chính là bàn phím, được điều khiển trực tiếp bằng ngón tay người chơi. Các phím đàn trắng được làm bằng nhựa hoặc ngà voi, các phím đen được làm bằng nhựa hoặc gỗ mun.

• Bộ pedals (bàn đạp)

Là các cần điều khiển bằng chân.
- Pedal vang âm (phía bên phải - damper pedal) giữ "bàn phím chặn âm" tách khỏi dây đàn, cho phép dây đàn rung một thời gian dài - tạo ra âm thanh ngân vang ngay cả khi tay đã buông khỏi phím đàn.
 - Pedal dùng nhả bàn phím

 - Pedal dùng giảm tiếng khi chơi ban đêm,

• Hộp đàn (Case)

Tạo nên hình dáng đàn và là cơ sở để người ta phân loại đàn piano thành grand piano (piano cánh), và upright piano (piano đứng). Loại grand piano được chế tạo với nhiều kích cỡ khác nhau, từ kiểu đàn concert dùng trong các buổi hòa nhạc dài 2,69m (tương đương 8 ft 10 inch) cho tới còn những chiếc baby grand chỉ dài 1,8m. Đàn piano Upright là dòng phỏ biến nhất, kích thước nhỏ gọn.

Chọn đàn Upright Piano như thế nào?
Nếu khách hàng muốn học và chơi đàn ở mức cơ bản và điều kiện tài chính ở tầm trung thì có thể chọn một chiếc Upright piano với giá vài ngàn đô la. Với hãng Yamaha, Upright piano cũ được bán với giá 2.000-5.000 đô la, đàn mới thì khoảng 3.500-8.000 đô la. Đôi khi, đàn cũ có giá bằng, thậm chí cao hơn đàn mới, do xu hướng đàn mới càng ngày càng rẻ để cạnh tranh nhau.

Trước đây những cây đàn Upright piano sử dụng chất liệu gỗ tốt để làm khung đàn, có nhiều trụ chống bằng gỗ; nhưng sau này, khung gỗ của đàn được thay thế bằng chất liệu nhựa tổng hợp và giảm bớt trụ chống. Ngoài ra, sự tinh tế và tỉ mỉ trong việc thiết kế sản phẩm khi sản xuất đại trà không thể sánh bằng việc làm thủ công như trước. Tất nhiên, khi chọn đàn cũ, người mua phải có kinh nghiệm, phải am hiểu về đàn piano khi nhìn các bộ phận cấu tạo như dây đàn, búa, vải nỉ, phím… Khách hàng cũng có thể chọn những chiếc đàn Upright piano mới của Yamaha, Kawai, Roland hoặc hiệu Boston có giá 12.000-20.000 đô la.

Mỗi hãng sẽ sản xuất nhiều loại đàn Upright piano với chiều dài và chiều cao khác nhau. Do đó, khách hàng cần tính toán chiều dài, chiều cao của đàn trước khi mua sao cho phù hợp với không gian căn phòng nơi dự tính đặt đàn.