Quy trình chuẩn bảo trì đàn Piano

Đàn Piano là nhạc cụ có cấu tạo rất phức tạp và được tạo nên bởi rất nhiều chất liệu khác nhau. Mỗi chất liệu có đặc tính riêng và ưu - khuyết điểm riêng.

Vì vậy, bảo trì, bảo dưỡng đàn Piano thường xuyên là yếu tố quan trọng để duy trì âm thanh đẹp, chất lượng tốt và tuổi thọ cao. 

Đàn Piano Yamaha M2 SDW

Cũng giống như bất kỳ một nhạc cụ nào khác, ngoài vấn đề sử dụng và bảo quản đúng cách, bạn phải thường xuyên bảo dưỡng đàn Piano. Nhưng, chế độ bảo trì định kỳ, bảo dưỡng sẽ bao gồm những phần việc nào? Và bảo dưỡng đàn piano như thế nào cho đúng cách?

Ở những bài viết trước, chúng tôi đã gửi đến các bạn cách vệ sinh, làm sạch đàn Piano; cách làm trắng phím đàn khi bị ố; các mẹo vặt khi sử dụng đàn Piano... Như các bạn đã biết, đàn Piano được cấu tạo từ nhiều loại vật liệu khác nhau như gỗ, thép, nỉ… nên sự thay đổi của khíhậu và thời tiết có ảnh hưởng trực tiếp đến chấtlượng của nó. Mặt khác, cũng giống như một cỗ máy cơhọc, độ hao mòn của đàn tùy thuộc vào việc sửdụng nhiều hay ít. Việc bảo trì gồm 4 bước chính như sau:

Đàn Piano Yamaha GB1K PM

• Bước 1: Làm vệ sinh bên trong và bên ngoài thùng đàn (Cleaning)

Bụi bặm lâu ngày chứa đựng trong thùng đàn là một trong những nguyênnhân gây nên những sự cố khi chơi đàn. Ngoài ra, việc làm vệsinh thường xuyên còn giúp ta ngăn ngừa những loại côntrùng gặm nhấm gỗ, nỉ… mà nếu không phát hiện sớm, ta sẽ phải trả một khoản không nhỏ để sữa chữa phụchồi.

• Bước 2: Điều chỉnh bộ máy (Regulation)

Bộ máy cơhọc bao gồm: từ phím đàn đến một chuỗi những chuyển động dây chuyền giúp búa gõ vào dây đàn tạo ra âmthanh. Tùy thuộc vào việc đàn nhiều hay ít mà bộ máy mất đi dần độ chínhxác ban đầu. Các phím đàn trở nên nặng nhẹ khác nhau ảnh hưởng rất lớn đến việc tậpluyện các kĩ năng về ngón, đồng thời tạo nên sự bực dọc, không thoải mái khi người chơi không thể kiểm soát cường độ âm thanh theo ý muốn. Việc điềuchỉnh bộ máy sẽ đưa độ nhạy của phím đàn trở lại đúng với tiêu chuẩn kỹthuật ban đầu của nhà sảnxuất.

• Bước 3: Lên dây (Tuning)

Âm thanh cao hay thấp của đàn được phát ra từ những dây cấutạo bằng những loại thép đặcbiệt. Những âm thanh này được khuyếchđại do sự cộng hưởng của mặt ván phía sau lưng đàn (sound board). Cứ sau một khoảng thờigian vài tháng sức đè nặng của dây lên mặt thùngđàn, sự giãn nở của dây thép, độ căng của dây đàn bị thay đổi. Vì thế độ cao hay thấp của dâyđàn ít nhiều bị thay đổi. Đàn trên những phím có caođộ không chuẩn xác lâu ngày sẽ tạo cho người chơi một thính giác có thẩm âm lệchlạc, vô cùng tai hại. Tùy theo việc sử dụng nhiều hay ít mà ta vẫn cần phải lên dây định kỳ cho cây đàn piano củamình.

• Bước 4: Điều chỉnh âm sắc (Voicing)

Những biến đổi về vậtlý không đồng đều, như độ chai của nỉ búa gõ vào dây, độ mòn của nỉphím (phím nào dùng nhiều sẽ độ sai lệch, biến dạng nhiều hơn)… tạo nên sự khácbiệt về âm sắc giữa các phím đàn. Thí dụ những phím trắng được đàn nhiều hơn phím đen, lâu ngày âm sắc của những phímtrắng sẽ nghe “đanh” hơn trong khi những phímđen lại nghe “ấm” hơn. Điều này tạo cho cây đàn mất đi sự thốngnhất về âm sắc giữa các phím. Việc điều chỉnh âmsắc cho thống nhất rất cần thiết để có thể tấu được những bản nhạc hay.

• Bảo trì định kỳ

Hầu hết các nhà sảnxuất đề nghị : Đối với đàn Piano mới xuất xưởng, trong năm đầu tiên, cần phải bảotrì tối thiểu là 4 lần để đàn có thể sử đạt độ chuẩn xác ổnđịnh. Từ năm thứ hai trở đi, đàn Piano cần được bảo trì định kỳ tối thiểu từ 2 đến 3 lần. Dĩ nhiên nếu đàn được sửdụng càng nhiều thì số lần bảo trì càng phải gia tăng.

• Chuyên viên bảo trì

Việc bảo trì đàn piano cần được thực hiện bởi những chuyên viên vừa được huấn luyện đầy đủ về kiến thức, kỹ năng, vừa có kinh nghiệm thực tiễn. Hơn thế nữa, đạo đức nghề nghiệp là một phẩm chất vô cùng cần thiết để người chuyên viên thực hiện các qui trình bảo trì đàn piano một cách tốt nhất.